Finlandiya Eğitim Sistemine Dair Notlarım

Doktora çalışmalarım kapsamında ülkelerin eğitim sistemlerini ve eğitim sistemlerinde yapmış oldukları e-dönüşüm süreçlerini inceliyorum. Bu yazımda da eğitim deyince akla ilk gelen ülkelerden biri olan Finlandiya eğitim sistemi hakkında edindiğim bilgileri paylaşmak istiyorum.

Finlandiya ilginç bir ülke. 1917 yılına kadar bağımsızlığını kazanamamış, Rusya ve İsveç’in güç dengeleri arasında kalmış bir coğrafya. 1900'lerde başlayan kalkınma hareketleri, beraberinde yapılan doğru atılımlar ile günümüz Finlandiyası meydana geliyor. Şu an itibariyle 5,4 milyonluk bir nüfusa sahip. Kişi başına düşen milli gelir 44 bin dolar bandında (Kıyaslama yapabilmeniz adına bu rakam ülkemizde 9 bin dolar). Ve en önemlisi, Finlandiya şu an Avrupa’nın en iyi eğitim sistemine sahip ülkesi. Bu başarısını da PISA ve OECD gibi kuruluşların yapmış olduğu çalışmalar ile tescillendirmiş durumda.

Kısa bir bilgilendirme yaptıktan sonra asıl konumuz olan Finlandiye eğitim sistemi üzerine konuşalım:

• Finlandiya eğitim sisteminde öğretmen yetiştirme sürecine çok önem veriliyor. Bir kişinin öğretmen olabilmesi için yüksek lisans mezunu olması şart.
• Eğitim fakültelerinde sadece pedagoji, eğitim bilimleri ve iletişim üzerine dersler veriliyor. Öğretmen adayları branş derslerini, sosyal bilimler veya fen fakültelerinden alıyor.
• Öğretmen adayları 2 yıldan oluşan ciddi bir staj sürecinden geçiyor. Staj performansı mesleğe kabulde büyük önem arz ediyor.
• Finlandiya’da öğretmenlik çok saygın bir meslek. Öyleki toplumdaki popularitesi, mühendislik ve tıp doktorluğundan önce geliyor.
• Eğitim fakültelerinin kontenjanları öğretmen ihtiyacına göre belirleniyor. Bundan dolayı mezun olduktan sonra iş güvencesi çok yüksek.
• Türkiye’dekine benzer bir şekilde düz lise ve meslek liseleri bulunuyor. Meslek liselerinin amacı sanayi için ara eleman yetiştirmek. Ancak öğrenci istediği taktirde meslek lisesinden mezun olup bir kısıtlama olmadan yüksek öğrenimine devam edebiliyor.
• Okul öncesi okula devam etme oranı %98 (Altı yaş gurubu).
• Okul öncesi, temel eğitim ve ortaeğitim masrafları devlet tarafından karşılanıyor. Buna servis ücreti, öğle yemekleri ve kırtasiye masraflarıda dahil.
• Sınıf mevcutları 20–25 kişi aralığında.
• Okullarda boş bir koridor yada salon göremezsiniz. Merdiven altı boşluklar bile eğitim amaçlı değerlendirilmiştir.
• Ulusal Eğitim Kurulu tarafından çerçeve program belirlenmektedir. Öğretmenler, öğretim etkinliklerini ve yöntemlerini bu çerçeve program doğrultusunda kendileri, özgürce belirleyebiliyorlar.
• Yetiştirilmesi gereken katı bir müfredatları bulunmuyor. (Kaynak: Finlandiya’da Eğitim Ve Öğretmen Yetiştirme Sistemi Raporu)

Rapordan edindiğim bilgiler doğrultusunda çıkardığım sonuç şudur. Finlandiya, öğretmen ve öğretmen yetiştirme sürecine çok önem veriyor. Bu kapsamda, “İyi bir öğretmen bir çok olumsuzluk içinde dahi, iyi öğrenciler yetiştirebilir” savını ortaya atıyor.

Saygılarımla…
Harun AKSAYA